Geroemd en verguisd: dit moet je weten over nieuwbouwwijken

Nieuwbouwwijken: je houdt ervan of je haat ze. Waarom zijn de meningen er zó over verdeeld? Wat zijn de voor- en nadelen? En waar komt het woord Vinexwijk eigenlijk vandaan? We leggen alles uit wat je moet weten over nieuwbouwwijken.

De voordelen van nieuwbouwwijken

We spreken van een nieuwbouwwijk als de bebouwing niet ouder is dan pak ‘m beet een jaar of tien. Daarin schuilt meteen een van de grootste voordelen van wonen in een nieuwbouwwijk: een nieuwe woning. En dat betekent lage onderhoudskosten, een goed geïsoleerd huis en een geringe kans op verborgen gebreken.

Nieuwbouwwijken zijn verder over het algemeen netjes en veilig. Ze bevatten voldoende groen, parkeerplaatsen, speelveldjes, sportvelden en winkelcentra. En de kans is groot dat je buren óók kinderen hebben of tweeverdieners zijn.

Maar er zijn ook nadelen…

Zo’n 30 procent van de Nederlandse huishoudens zou het liefst in een nieuwbouwwoning wonen, zo blijkt uit onderzoek van gebiedsontwikkelaar BPD. Maar mensen die dit níet willen, geven aan dat de sfeer in een nieuwbouwwijk ze niet aanspreekt, ze niet willen wonen in een wijk in aanbouw of dat ze geen zin hebben in het afwerken van een huis en een tuin. Een veelgehoorde klacht is verder dat er maar weinig vertier te vinden is.

Dus: zijn mensen gelukkig in nieuwbouwwijken?

Jazeker, zo blijkt uit alle onderzoeken. CBS-onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat in nieuwbouwwijken de criminaliteit lager ligt, mensen relatief welvarend en kinderrijk zijn én dat stellen minder vaak uit elkaar gaan. En de makers van het boek Vinexmensen, een soort biografie van de Vinexwijk, troffen bijvoorbeeld bijna uitsluitend heel blije bewoners.

Vinex: hoe zit dat precies?

Vinex, dat klinkt niet echt Nederlands. Toch is het oer-Hollands. Het is een afkorting van Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra. Deze nota uit 1991 bepaalde onder meer dat er 455 duizend woningen op ‘uitleglocaties’ moesten komen, voornamelijk aan de rand van grote steden. De Vinexperiode liep tot 2005, maar het woord Vinexwijk is daarna blijven hangen in de volksmond als synoniem voor nieuwe suburb.

Voorafgaand aan de Vinexwijk was de bloemkoolwijk overigens dé Nederlandse nieuwbouwwijk. Deze wijken, die vanaf 1970 verrezen, bestaan overwegend uit woonerven en kronkelende paden en hofjes. Tegenwoordig, in het post-Vinextijdperk, ligt de nadruk bij nieuwbouwwijken meer op keuzevrijheid: mensen kunnen er wat meer hun eigen plek van maken.

’s Lands grootste nieuwbouwwijk

Leidsche Rijn in Utrecht is de grootste nieuwbouwwijk van Nederland. Er wonen momenteel 85.000 mensen, wat zal oplopen tot ongeveer 100.000. Het Amsterdamse Haven-Stad gaat de titel op den duur overnemen van Leidsche Rijn. Deze nieuwe wijk in het hoofdstedelijke havengebied, die vanaf 2029 vorm gaat krijgen, zal in 2040 maar liefst 70.000 huizen en 150.000 inwoners tellen.