Luchtdicht bouwen in de praktijk

BouwGarant-deelnemer Meppelink uit Mantinge bouwde, naar ontwerp van Bouwkundig Ontwerpbureau Muntinga, een nul-op-de-meter-woning in Garminge. Voor deze woning is de EnergiePrestatieGarantie van BouwGarant verstrekt. Vast onderdeel hierbij is dat wordt getoetst of de woning naar behoren presteert. Keurhuis Nederland voert deze toets uit.

Nieuwbouwwoning

De woning in Garminge heeft een zeer hoge isolatie van de schil en een bovengemiddelde luchtdichtheidseis. De wanden zijn geïsoleerd met Purschuim met een Rc waarde van 7,0 en het dak heeft een Rc waarde van 9,0. De luchtdichtheidseis bedraagt Qv-10 ≤ 0,25. De woning wordt verwarmd door een warmtepomp en op het dak zijn 34 PV-panelen geplaatst.

De luchtdichtheidsmeting

Het doel van de luchtdoorlatendheidsmeting is het vaststellen van de mate van infiltratie/exfiltratie van lucht door de gebouwschil en dit te toetsen aan de eisen van de EPC berekening. Ook worden de luchtlekken inzichtelijk gemaakt met behulp van rookstaafjes. In het kozijn van de voordeur wordt een scherm geplaatst met een ventilator. Aan de hand van ingevoerde data in een speciaal ontwikkeld softwareprogramma, wordt de woning in onder- en overdruk geplaatst. Het volume lucht dat hierbij aan het gebouw ontsnapt of erin infiltreert, is dan een maat voor de luchtdichtheid. Hoe beter de luchtdichtheid van het gebouw, hoe minder sterk een ongecontroleerde ventilatie vat heeft op het gebouw.

Twee geschikte momenten voor de meting

Vlak na de ruwbouw en voor de afbouw, als de woning wind en waterdicht is
Het voordeel van deze meting is dat er nog verbeteringen uitgevoerd kunnen worden. Omdat de lekkages zichtbaar worden gemaakt en de woning nog niet is afgewerkt kunnen de gaten of naden nog voorzien worden van tape, Purschuim, kit etc. Het nadeel is dat de exacte waarde van de woning nog niet bekend is, deze moet immers nog afgebouwd worden.

Na de afbouw, vlak voor oplevering

Tijdens deze meting is de definitieve luchtdichtheid vast te stellen van de woning. Er wordt getoetst op de waarde uit de EPC-berekening van de woning.

Bevindingen

De eerste meting is uitgevoerd vlak voor de afbouw van de woning. De Qv-10 waarde bedroeg 0,48 dm3/s.m² en de woning voldeed dus niet aan de gestelde waarden. Tijdens het onderzoek met de rookpipet is o.a. vastgesteld dat er nog diverse verbeterpunten mogelijk waren. Zo was over vrijwel de gehele lengte van de aansluiting van de HSB-elementen op de begane vloer een lekkage zichtbaar. Na het aanbrengen van de afwerkvloer zal deze vrijwel volledig verdwijnen. In de nok waren lekkages waarneembaar bij de aansluiting dakplaat-nokgording. Verder moesten nog enkele draaiende delen goed worden afgehangen en was de doorvoer van leidingwerk naar de kruipruimte nog niet volledig afgewerkt. Tijdens de tweede meting waren diverse verbeteringen doorgevoerd. Ook was de vloer op de begane grond afgewerkt. De woning voldeed daarmee aan de Qv-10 eis.

Tips!

Dat kozijnen goed moeten worden afgewerkt is reeds bekend in de bouw. Vaak gebeurt dit zorgvuldig met de juiste materialen zoals flexibel Purschuim en speciaal tape. Er zijn echter een paar aandachtspunten die snel een verbetering kunnen geven aan de prestaties. Zo vinden we vaak lekkages ter plaatse van doorvoeren naar de kruipruimte. Het blijkt lastig om de ruimten tussen de leidingen volledig af te dichten en soms wordt dit gewoon vergeten. Het kitten van het tegelwerk in de badkamer kan ook leiden tot een verbetering, deze staat soms in verbinding met leidingschachten of kanalen. Een goed luik voor de kruipruimte helpt ook aanzienlijk. En uiteraard zijn alle lijnvormige aansluitingen, zoals muurplaten en HSB-elementen, een vorm van aandacht, vooral als deze ‘koud’ zijn uitgevoerd. Het aanbrengen van afwerklagen zoals stucwerk en dekvloeren kan de prestatie verbeteren, het beste blijft echter om het casco voldoende te laten presteren. Afwerklagen gaan naar verloop van tijd ‘kieren’ waardoor er alsnog een lek ontstaat. Goede (voldoende flexibele en hechtende) afdichtmaterialen zorgen voor een blijvende luchtdichtheid.