Vrouw in de bouw Martha Smit: ‘Mijn vrouw zijn is geen thema meer’

Ze zijn nog altijd ver in de minderheid: vrouwen in de bouw. De cijfers liegen er niet om: van alle medewerkers in de bouw, is slechts 8 procent vrouw. Een van hen is Martha Smit. Zij runt al bijna 15 jaar bouwbedrijf Constructabouw in Heerenveen. In het begin baarde ze veel opzien als vrouwelijke aannemer. Nu is het voor de medewerkers en klanten van Constructabouw de normaalste zaak van de wereld. Een nuchtere en ambitieuze bouwvrouw aan het woord.

‘Misschien was ik in mijn vorige leven wel een man,’ grinnikt Martha Smit. ‘Die droge bouwvakkershumor, daar lach ik het hardst om.’ Smit voelt zich goed tussen ‘haar’ jongens. ‘Ik vind het prettig dat mannen zo no nonsens zijn. Na een pittige discussie draaien ze zich om en dan is het klaar. Vrouwen blijven soms wat langer in dingen hangen. Begrijp me niet verkeerd: ik heb een vriendinnenclub waar ik niet zonder kan. Maar ik vind het heerlijk om in een mannenwereld te werken.’

Constructabouw
Smit richtte Constructabouw op in 2005. Inmiddels heeft ze 15 man personeel en werkt ze met ongeveer eenzelfde aantal vaste onderaannemers. De zaken gaan momenteel goed. Smit: ‘We hebben een gezonde mix van particuliere en zakelijke klanten. We doen nieuwbouw, verbouw, onderhoud en renovaties. Een goede mix.’

Die diversiteit vindt zijn oorsprong in de crisis. ‘In die tijd hadden we het werk niet voor het uitkiezen, we zeiden nergens nee tegen. Dat we alle klussen aannamen, van groot tot klein, heeft ons door die moeilijke tijd heen geholpen. Nu zou ik die diversiteit niet meer willen missen.’

Veel aandacht voor een vrouw in de bouw
Toen Smit haar bedrijf 13 jaar geleden begon, had ze over aandacht niks te klagen. ‘Ik was blijkbaar de enige vrouwelijke aannemer in het noorden van Nederland die bij BouwGarant was aangesloten. Het leverde ontzettend veel reacties op. Daar heb ik marketingtechnisch op een gezonde manier misbruik van gemaakt, haha.’

Inmiddels is het vrouw zijn geen thema meer voor Smit. ‘We zijn nu een bekende naam in de lokale markt, dus mensen kijken er niet meer zo van op. Mijn medewerkers vinden het ook normaal dat ze een vrouwelijke baas hebben. Alleen nieuwe klanten roepen nog weleens dat ze het zo verrassend vinden.’

Aannemersdiploma binnen
Van haar unieke positie als vrouwelijke ondernemer in de bouw heeft Smit geen last gehad. Wel zorgde ze ervoor dat ze snel haar aannemersdiploma haalde. ‘Ik wist hoe ik een bedrijf moest runnen, maar een bouwkundige achtergrond had ik niet. Om de mannen goed aan te kunnen sturen, vond ik het belangrijk mijn diploma op zak te hebben. Dat helpt ook om serieuzer genomen te worden.’

Ze is nog steeds blij dat ze zichzelf aannemer mag noemen: ‘Ze kunnen me in de bouw in ieder geval geen oor aannaaien, want ik heb ook verstand van alles.’

Oog voor detail
Hoewel klanten en medewerkers van Constructabouw niet meer opkijken van een vrouwelijke aannemer, geven ze in hun feedback weleens aan dat ze kleine verschillen merken. Smit: ‘Klanten zeggen bijvoorbeeld dat ik als vrouw net wat meer oog heb voor details. Ze doelen dan op bouwkundige details, maar vooral ook op details in de contractvorming en bij het meedenken met de klant.’

Van haar medewerkers hoort Smit dat ze veel aandacht voor hun welzijn heeft. ‘Het zijn kleine dingen die het verschil maken. Met de kerstborrel heb ik voor iedereen een persoonlijk woordje en ik informeer hoe het met de kinderen gaat. Een stukje gezelligheid dus. Ongetwijfeld doen mannelijke aannemers dat ook hoor, maar dit is wat mijn medewerkers zeggen.’

Meer vrouwen in de bouw
Net als veel andere bouwbedrijven komt Constructabouw soms handjes tekort. ‘We hebben echt moeten leren om nee te zeggen. Dat was even wennen, na de crisis.’ Zou het een oplossing zijn om meer vrouwen naar de bouw te trekken? ‘Ja’, zegt Smit, ‘daar zou best wel een campagne voor gevoerd mogen worden. Ik denk zeker dat het vrouwelijk oog een toegevoegde waarde in de bouw kan zijn.’

Bij grote bouwbedrijven ziet ze tot haar tevredenheid langzaamaan meer vrouwelijke werkvoorbereiders en projectleiders. Smit: ‘Maar het is iets van de lange adem, ik denk dat het nog wel wat jaartjes nodig heeft.’

Geen branche zo divers al de bouw
Zelf zou de aannemer niet in een andere wereld dan de bouw willen werken. En er is volgens haar genoeg ruimte voor vrouwen. ‘Ik ken geen branche die zo divers is als de bouw. Er komen zo veel verschillende dingen bij kijken. Naast de bouw zelf spelen dingen als communicatie, rekenwerk, ontwerpen en organiseren allemaal een rol. Heb je affiniteit met één van die onderwerpen? Dan kun je gerust in de bouw terecht.’

Werkplezier en tevreden klanten
Smit maakt vaak lange dagen. Vanaf zeven uur ’s ochtends is ze in touw. Met afspraken na zessen komt de dag dan niet voor acht uur ’s avonds tot een eind. Maar zeuren hoor je haar daar niet over. ‘Er is niks mis met mijn work-life balance. Ik haal zóveel voldoening uit dit werk. Gezamenlijk mooie projecten afronden, tevreden klanten, medewerkers die blij naar hun werk gaan: daar doe ik het voor.’